TRANZICIJA; Međunarodni naučno-stručni časopis za ekonomiju i politiku tranzicije – Tuzla – Beograd – Bukurešt – Zagreb, Ekonomski institut Tuzla, br.21-22, 2008. ISSN 1512-5785, COBIS.BH – ID 7255054, UDK: 330.142 (str. 9-26)
U radu su prezentirani rezultati istraživanja studentske percepcije Bosne i Hercegovine koje je autor sa grupom istraživača realizirao na tri BH univerziteta. Istraživanje je pokazalo da postoje elementi jedinstvenih vrijednosnih preferencija u sve tri nacionalno definirane skupine javnosti i da bosansko-hercegovačko društvo pa i interni imidž Bosne i Hercegovine možda i nisu tako dramatično i bezizgledno podijeljeni kao što se prezentira u medijskim izvještajima. Iz faze agresivne suprostavljenosti (karakteristične za predratni i ratni period) divergentne interne predodžbe o Bosni i Hercegovini su, uz pritisak i podršku međunarodnih političkih i ekonomskih institucija, prešle u fazu konvergencije. Opravdano je, zbog toga, istražiti uvjete pod kojim bi bila moguća daljnja transformacija internog imidža u reintegrisanu domoljubnu predstavu svih stanovnika o državi u kojoj žive. Dekonstrukcija (integracija) internog imidža Bosne i Hercegovine se mora desiti prvo u simboličko-perceptivnoj ravni, na nivou javnog komuniciranja, koje se odvija primarno kroz masovne medije. Centralno pitanje dekonstrukcije internog imidža Bosne i Hercegovine, zaključuje autor, je pitanje njegove zasnovanosti na manje ili više posredovanim informacijama (faktima), odnosno na očekivanjima različitih publika izvedenih, koliko iz subjektivne pozicije pojedinaca toliko i iz društvenih mreža prožetih zajedničkim vrijednostima i kolektivnim identitetima (tradicijom, kulturnim konvencijama, predrasudama, trendovima, duhom vremena) To su vrijednosti i očekivanja koje u proces javne percepcije unosi publika i najčešće su samo u labavoj vezi sa trudom oko utiska koji ostavlja u sopstvenom okruženju, zasnovanog na povećanoj količini objektivnih informacija o sopstvenim kvalitetama.
Novi imidž Bosne i Hercegovine je moguć samo kao novi vrijednosni i politički konsenzus bosansko-hercegovačke javnosti. Istraživanje je pokazalo da postoje elementi jedinstvenih vrijednosnih preferencija u sve tri nacionalno definirane skupine javnosti i da bosansko-hercegovačka (interna) javnost možda i nije tako dramatično i duboko podijeljena kao što se misli i kao što se prezentira u medijskim izvještajima. Iz faze agresivne suprostavljenosti (karakteristične za predratni i ratni period) divergentne interne predodžbe o Bosni i Hercegovini su, uz pritisak i podršku međunarodnih političkih i ekonomskih institucija, prešle u fazu konvergencije. Opravdano je, zbog toga, istražiti uvjete pod kojim bi bila moguća transformacija internog imidža iz faze konvergencije u reintegrisanu domoljubnu predstavu svih stanovnika o državi u kojoj žive. Uvjereni smo da se integracija internog imidža Bosne i Hercegovine mora desiti prvo u simboličkoj ravni, na nivou javnog komuniciranja, koje se odvija primarno kroz masovne medije. Uslov za to je pronaleženje i nametanje zajedničkih tematskih i vrijednosnih preferencija. Iz trenutne perspektive dominantne glasnosti separatističkih političkih snaga u Bosni i Hercegovini moguća su tri scenarija: prvi je vraćanje iz stanja konvergencije u stanje, manje ili više agresivne suprostavljenosti (što bi se desilo preranim prestankom djelovanja izvanjskog političkog i ekonomskog pritiska). Drugi scenario se odnosi na dugoročno zadržavanje stanja konvergencije, odnosno prelazak u stanje koegzistencije (prihvatanja sadašnje strukture kao trajne), koje bi odgovaralo, jačanju međuentitetskih granica. Treći scenario bi donio novo jedinstvo internog imidža kao ishod duhovne reintegracije bosansko-hercegovačkog društva na temelju zajedničkog sustava vrijednosnih preferencija, koje su povijesna, antropološko-kulturološka konstanta, stanovnika Bosne i Hercegovine.
U radu su prezentirani rezultati istraživanja studentske percepcije Bosne i Hercegovine koje je autor sa grupom istraživača realizirao na tri BH univerziteta. Istraživanje je pokazalo da postoje elementi jedinstvenih vrijednosnih preferencija u sve tri nacionalno definirane skupine javnosti i da bosansko-hercegovačko društvo pa i interni imidž Bosne i Hercegovine možda i nisu tako dramatično i bezizgledno podijeljeni kao što se prezentira u medijskim izvještajima. Iz faze agresivne suprostavljenosti (karakteristične za predratni i ratni period) divergentne interne predodžbe o Bosni i Hercegovini su, uz pritisak i podršku međunarodnih političkih i ekonomskih institucija, prešle u fazu konvergencije. Opravdano je, zbog toga, istražiti uvjete pod kojim bi bila moguća daljnja transformacija internog imidža u reintegrisanu domoljubnu predstavu svih stanovnika o državi u kojoj žive. Dekonstrukcija (integracija) internog imidža Bosne i Hercegovine se mora desiti prvo u simboličko-perceptivnoj ravni, na nivou javnog komuniciranja, koje se odvija primarno kroz masovne medije. Centralno pitanje dekonstrukcije internog imidža Bosne i Hercegovine, zaključuje autor, je pitanje njegove zasnovanosti na manje ili više posredovanim informacijama (faktima), odnosno na očekivanjima različitih publika izvedenih, koliko iz subjektivne pozicije pojedinaca toliko i iz društvenih mreža prožetih zajedničkim vrijednostima i kolektivnim identitetima (tradicijom, kulturnim konvencijama, predrasudama, trendovima, duhom vremena) To su vrijednosti i očekivanja koje u proces javne percepcije unosi publika i najčešće su samo u labavoj vezi sa trudom oko utiska koji ostavlja u sopstvenom okruženju, zasnovanog na povećanoj količini objektivnih informacija o sopstvenim kvalitetama.
Novi imidž Bosne i Hercegovine je moguć samo kao novi vrijednosni i politički konsenzus bosansko-hercegovačke javnosti. Istraživanje je pokazalo da postoje elementi jedinstvenih vrijednosnih preferencija u sve tri nacionalno definirane skupine javnosti i da bosansko-hercegovačka (interna) javnost možda i nije tako dramatično i duboko podijeljena kao što se misli i kao što se prezentira u medijskim izvještajima. Iz faze agresivne suprostavljenosti (karakteristične za predratni i ratni period) divergentne interne predodžbe o Bosni i Hercegovini su, uz pritisak i podršku međunarodnih političkih i ekonomskih institucija, prešle u fazu konvergencije. Opravdano je, zbog toga, istražiti uvjete pod kojim bi bila moguća transformacija internog imidža iz faze konvergencije u reintegrisanu domoljubnu predstavu svih stanovnika o državi u kojoj žive. Uvjereni smo da se integracija internog imidža Bosne i Hercegovine mora desiti prvo u simboličkoj ravni, na nivou javnog komuniciranja, koje se odvija primarno kroz masovne medije. Uslov za to je pronaleženje i nametanje zajedničkih tematskih i vrijednosnih preferencija. Iz trenutne perspektive dominantne glasnosti separatističkih političkih snaga u Bosni i Hercegovini moguća su tri scenarija: prvi je vraćanje iz stanja konvergencije u stanje, manje ili više agresivne suprostavljenosti (što bi se desilo preranim prestankom djelovanja izvanjskog političkog i ekonomskog pritiska). Drugi scenario se odnosi na dugoročno zadržavanje stanja konvergencije, odnosno prelazak u stanje koegzistencije (prihvatanja sadašnje strukture kao trajne), koje bi odgovaralo, jačanju međuentitetskih granica. Treći scenario bi donio novo jedinstvo internog imidža kao ishod duhovne reintegracije bosansko-hercegovačkog društva na temelju zajedničkog sustava vrijednosnih preferencija, koje su povijesna, antropološko-kulturološka konstanta, stanovnika Bosne i Hercegovine.